Norton Skalası Nedir, Hangi Faktörler Göz Önünde Bulundurulur (Yatak Yarası Risk Ölçümü)
Norton Skalası, bir kişinin sağlık durumunu değerlendirmek ve sağlık hizmetlerine erişimini belirlemek için kullanılan bir ölçüttür. Bu skalayı geliştiren kişi Dr. John W. Norton’dır. Norton Skalası, özellikle hastane ve sağlık kuruluşlarında kullanılan bir değerlendirme aracıdır ve genellikle yatakta yatan hastaların fiziksel sağlık durumunu değerlendirmek için kullanılır.
Norton Skalası, dört temel faktörü göz önünde bulundurur:
- Fiziksel Durum (Fiziksel Durum Skoru): Bu faktör, hasta kişinin cilt durumu, vücut ağırlığı, cilt türevleri ve mobilite (hareket yeteneği) gibi fiziksel özelliklerini içerir. Bu faktör, hastanın deri sağlığı, yara iyileşme potansiyeli ve yatak içinde hareket edebilme yeteneği gibi önemli fiziksel faktörleri değerlendirir.
- Duruş (Durum Skoru): Duruş faktörü, hasta kişinin yatak içindeki duruşunu ve yatakta nasıl yerleştirildiğini değerlendirir. Bu, hasta kişinin yatak içindeki pozisyonunun ve destekleyici ekipmanın (örneğin, yatak yüzeyinin) uygunluğunun değerlendirilmesini içerir.
- Aktivite (Aktivite Skoru): Bu faktör, hasta kişinin günlük aktivitelerini ve hareketlilik düzeyini değerlendirir. Hasta kişinin kendi kendine bakım yeteneği, yemek yeme yeteneği ve günlük yaşam aktivitelerine katılımı bu faktörün bir parçasıdır.
- Zihinsel Durum (Zihinsel Durum Skoru): Zihinsel durum faktörü, hasta kişinin mental sağlığını ve bilişsel yeteneklerini değerlendirir. Bu, hasta kişinin uyku düzeni, zihinsel uyanıklık, oryantasyon (yön bulma yeteneği) ve bilişsel işlevlerini içerir.
Her bir faktör için genellikle 1 ila 4 arasında bir puan verilir, ve bu puanlar toplanarak Norton Skalası toplam puanı elde edilir. Bu toplam puan, hastanın genel sağlık durumunu ve bakım ihtiyaçlarını değerlendirmek için kullanılır. Düşük bir Norton Skalası puanı, hastanın daha fazla bakım ve dikkat gerektirebileceğini gösterebilirken, yüksek bir puan daha bağımsız bir hastayı temsil edebilir. Norton Skalası, sağlık profesyonellerine hasta bakım planlarını belirlerken rehberlik etmek için kullanılır.
Bu puanlar, her faktör için değerlendirme yapıldıktan sonra toplanır ve sonuç, Norton Skalası olarak adlandırılan toplam puanı verir. Toplam puan, hastanın genel sağlık durumunu değerlendirmek ve gereken bakım düzeyini belirlemek için kullanılır. Düşük bir Norton Skalası puanı, daha fazla bakım ihtiyacını gösterebilirken, yüksek bir puan daha bağımsız bir hasta durumunu yansıtabilir. Skala, hastanın bakım planını belirlemede yardımcı olurken sağlık profesyonellerine rehberlik sağlar.
Norton Skalası, yatak yarası (basınç ülseri) riskini değerlendirmek için kullanılan bir ölçüttür. Yatak yarası riskini değerlendiren faktörlerden biri “Fiziksel Durum” faktörüdür. Bu faktörde, hasta kişinin cilt durumu ve yatak içindeki mobilitesi değerlendirilir. Eğer bir hastanın Norton Skalası puanı bu faktörlerde düşükse, yani özellikle cilt durumu ve mobilite sorunları varsa, bu hastanın yatak yarası riski daha yüksek olabilir.
Ancak, belirli bir puanın kesin olarak yatak yarası riski taşıyan veya taşımayan bir hastayı gösterdiği bir eşik değildir. Norton Skalası, hastaların risk düzeylerini genel olarak değerlendirmek için kullanılır ve bu değerlendirme sonucunda uygun bakım planları oluşturulur. Yatak yarası riskini daha kesin bir şekilde belirlemek için diğer klinik değerlendirme araçları ve faktörler de göz önünde bulundurulmalıdır.
Yatak yarası riskini belirlemek ve önlemek için Norton Skalası puanı dikkate alınırken, diğer klinik gözlem ve protokollerle birlikte kullanılması önemlidir. İhtiyaca göre ek önlemler ve tedaviler alınabilir. Yatak yarası riskini en iyi şekilde yönetmek için bir sağlık profesyonelinin yönlendirmesi önemlidir.
