Hasta Yaşlı Bakımı Hakkında
Yaşlıların sunulan bazı hizmetlerle korunması gerekir. Koruyucu hizmetlerle yalnız kalan hastalıkların yanında olmak, fiziki egzersiz programları yaptırarak hareket etmelerine yardımcı olmak, beslenmelerine destek olmak mümkündür. Hasta yaşlı bakımı sırasında fiziki ve psikolojik destek verilmektedir. Kan bağı olanlar yaşlılarına sorumlulukları altında olduğunu düşündüğü için bakarlar. Akrabası olmayan, hasta ve bakıma ihtiyacı olanların da birileri tarafından gözetilmesi gerekir.
Yaşlı hasta bakımı sadece hayırseverlik değildir. Profesyonel bir hizmettir. Sunulması gereken profesyonel bir hizmet olduğu düşünülerek hareket edilmelidir. Yaşlılar kendi evlerinin dışında pek mutlu olmazlar. Avrupa ve diğer yurt dışı ülkelerinde bakımevleri ve huzurevleri çok daha fazla talep görüyor olabilir. Fakat ülkemizdeki hasta yaşlılar kendi evlerinde kaldıklarında daha iyi hissetmektedir. Hasta yaşlı bakımı ile sağlıklarına destek olurken aynı zamanda psikolojik yardım da verilmiş olur.
Yapılan araştırmalar yaşlı hastaların hastaneden taburcu edilerek tedavilerine evlerinde devam edilmesinin daha olumlu sonuçlar verdiğini göstermektedir. Hastanede yapılacak olan işlemler bitince bekletmek yerine sağlık ekipleri tarafından tedavinin kalan kısmına evde devam edilebilir. Buna doktorların önerileri doğrultusunda karar verilir. Doktorlar uygun gördüğünde eve çıkan yaşlı hastaların tedavi ve bakımları sağlık ekipleri tarafından yapılır. Gerekli tıbbi ihtiyaçları da düzenli olarak karşılanacağından dolayı sağlık konusunda olumsuz bir durum söz konusu olmaz.
Profesyonel olarak verilen yaşlı bakımlarında evde doktor muayenesi dahi yapılmaktadır. Hemşirelik hizmetleri sağlık personeli tarafından kişinin uygun olduğu zamanlarda yapılır. Hastanede kişi, hastanenin sistemine uymak zorundadır. Burada ise hastaya göre şekillenir. Özel bakım teknolojisi cihazları kullanılır. Ülkemizdeki yaşlı nüfusu arttıkça bu tür hizmetler de artacaktır. Şayet yapılan araştırmalar yaşlıların kendi evlerinde daha rahat olduklarını gösteriyorsa evde bakımları yapılmalıdır.
Gelişmiş ülkelerin bakım evlerinde uygulanan tedavi ve bakım hizmetleri ülkemizde de yaygınlaşmaktadır. Seyyar ve kolay kurulumu yapılan medikal cihazlar sayesinde hastaların teknolojik cihazlarla ilgili tedavileri de yapılabilmektedir. Ameliyat olmuş, yatalak veya felçli hastalara çeşitli ilaçların verilmesi, iğnelerinin yapılması gerekir. Profesyonel bakım ekiplerinde bulunan doktorlar ve hemşireler yaşlı hastaların her türlü medikal ihtiyaçlarını karşılamaktadırlar.
Hasta Yaşlı Bakımı Kim Tarafından Yapılır?
Yaşlılar hasta olduklarında hem daha nazlı hem de daha zorlu olmaktadırlar. Yemeklerini yemek istemezler. Yapılması gerekenleri yapmama konusunda ısrarcı olabilirler. Hasta yaşlı bakımı konusunda profesyonel olan ekipler bu konuda bilgili ve tecrübelidir. Yaşlıların neyi ne kadar yemeleri gerektiğinden nasıl muamele edilmesi gerektiğine kadar birçok detayla ilgilenirler. Yaşlı hastaların bakımları aile bireyleri tarafından yapılabilir. Ama eksik kalacaktır.
Aile fertleri sağlık personeli veya doktor değilse medikal uygulamaları yapmaları mümkün değildir. Bundan dolayı hasta yaşlı bakımı için profesyonellerden yardım almak daha doğru olacaktır. Aile bireyleri manevi olarak yanlarında olabilir ve destek verebilirler. Profesyonel bakım ekibi de manevi ve psikolojik destek verecektir. Fakat ailenin verdiği destek gibi olmayacağı kesindir. Hem aile hem bakım ekibinin desteği hasta için çok daha verimli olacaktır.
Hastanın durumu devamlı kontrol altında tutulmalıdır. Gerekli kontrolleri yapılarak doktora bilgi verilmelidir. Takibin ve kontrollerin özenli yapılması olası sorunların önüne geçilmesi adına çok önemlidir. Örneğin hastanın yemek yeme düzeni, uyku uyuma, idrar ve dışkıya çıkma gibi durumları dikkatlice takip edilir. Dikkat çeken düzensizlikler doktora bildirilerek gerekli tedbirlerin alınması sağlanır. Aile fertlerinden birileri yaşlı hastayı devamlı gözlem altında tutmalıdır. Fakat ihtiyaçlarının aksamaması ve daha düzenli bakım için bakıcı tutulması daha doğrudur. Bakıcı tercihinde, güvenilir kişi olması konusunda özel hassasiyet gösterilmelidir.
Yatalak, kendi işini göremeyecek kadar yaşlı, ameliyat veya çeşitli operasyonlar geçirdiği için bakıma muhtaç olanların ihtiyaçlarını karşılayacak olan kişilere hasta bakıcı denir. Hasta yaşlıya ihtiyaçlarını giderme konusunda refakat ederler. Doktorların ve diğer sağlık personelinin yönlendirmeleri doğrultusunda ilaçlarını verirler. Kişisel bakımlarını yapar, gerekmesi durumunda oda temizliklerini takip ederler. Hasta bakıcıların dikkatli ve sabırlı olmaları gerekir. İlaçları zamanında ve düzenli verme konusunda da hassas olmaları şarttır.
Ameliyat veya çeşitli operasyonlar geçiren yaşlıların pansumanlarının değişmesi gerekir. Pansuman değiştirmek ve bunu yaparken hijyen kurallarına riayet etmek hasta bakıcının görevidir. Tuvalet gitmek istediğinde veya lazımlık ihtiyacı olduğunda karşılamak ve gerekli temizliklerini yapmak da sorumlulukları arasındadır. Ülkemizde Anadolu Teknik Liselerindeki Hasta ve Yaşlı Hizmetleri alanından mezun olanlar hasta bakıcı olmaktadır. Ayrıca üniversitelerin iki yıllık Hasta Bakıcılığı ve Yaşlı Hizmetleri bölümünden mezun olanlar da vazifeyi yapmaktadır.
Hasta Yaşlı Bakımı Yapan Kişide Olması Gereken Bilgiler
Yaşlı insanlara hastalandıklarında bakacak olan kişilerin belli bilgilere sahip olması gerekir. Hasta yaşlı bakımı zannedildiği kadar basit ve kolay bir iş değildir. Yaşlanan vücut hastalıkla mücadele ederken daha hassas olabilir. Beklenmedik bazı durumlarla karşılaşılabilir. Hastaya bakan kişinin banyo yaptırırken dikkat etmesi gerekenleri, ilaçlarını verirken hassas olması gereken durumları bilmelidir. Beklenmedik bir acil durumda ilkyardım kurallarına göre müdahale edebilmelidir. Hasta bakıcının edinmesi gereken bilgiler çeşitlilik gösterir. Buna göre yaşlı bir hastaya bakan kişinin bilmesi gereken ve edinmesi gereken eğitimler şunlardır;
- Fizyoloji ve anatomiye ait genel bilgiler
- İlaçlarla ilgili temel bilgiler
- Hasta ve yaşlıların kişisel bakımlarına dair detaylar
- Hasta ve yaşlıların beslenmesi konusunda dikkat edilmesi gerekenler
- Pansuman ve ilk yardımla ilgili uygulamalar
- Kronik hastalıklar ve acil durumlarda yapılması gerekenler
- Rehabilitasyon ve hasta yaşlı bakımı sırasında kurulması gereken iletişim
İnsan ne kadar yaşlanırsa yaşlansın birilerine muhtaç olmak istemez. Muhtaç duruma düştüğünde ve kendi ihtiyaçlarını gideremeyecek kadar aciz olduğunda aksi tavırlar sergileyebilir. Bu durumdaki hasta ve yaşlılara yaklaşım çok önemlidir. Kırmayacak bir yaklaşım sergilenmelidir. Bakıma ihtiyacı olduğunda daha yakın iletişime geçilmelidir. Aile bireylerinden hastanın sözüne itimat ettiği kişilerden yardım alınmalıdır.
Hastanın gergin ve aksi olduğu zaman dilimlerinde sizi dinlemediğini bilmelisiniz. Durumunu ve neler yapması konusundaki bilgilendirmeler sakinleştiğinde yapılmalıdır. Stres ve gerginlik olmayınca daha kolay anlayacaktır. Bazı konularda ikna etmek de daha kolay olacaktır. Hastayı ikna etmek veya bazı şeyleri yapmasını ona anlatabilmek için aile bireylerinden yardım alınabilir. Bakan kişi aile bireylerinden biri ise hasta yaşlının daha çok sevdiği kişiden yardım alınabilir. O kişinin yaklaşım tarzı benimsenerek hareket edilebilir. Yaşlanan insanlar belli bir aşamadan sonra çocuk gibi olurlar. Bu aşamada her biri farklı tavır sergileyebilir. Bundan dolayı yaklaşım önemlidir.
Yaşlı hastalara bakımlarının zor ve meşakkatli olduğu asla hissettirilmemelidir. Ne kadar zor olursa olsun devamlı yumuşak ve güler yüzlü olmakta fayda vardır. Bakım konusunda yaşlı yakınınıza yardım etmek istediğinizde reddedilebilirsiniz. Yaşlı hastalar bazen sebepsizce olumsuz cevaplar verebilir. Onların bu durumunu görmezden gelip pes etmeden yardım etmek için çaba göstermek gerekir.
Hasta Yaşlı Bakımının Zorlukları
İnsan bedeni hasta olunca normalden daha fazla ağırlaşır. Kendini saldığından dolayı zayıf olan yaşlı hastaların dahi çok ağır olduğu fark edilir. Hasta yaşlı bakımı zorlukları ve zahmeti olan bir iştir. Zor ve zahmetli olan bu işin hasta ve bakıcı için kolaylaştırılması gerekir. Hasta yaşlı yatakta devamlı yatıyorsa, yatalaksa veya felç durumu varsa bakımına daha çok dikkat edilmelidir. Vücutta yara oluşmaması için düzenli olarak çevrilmesi gerekir.
Hastalık halinde kendini bırakan vücudu çevirmek zayıf bile olsa çok zordur. İnsan gücü gerektirir. Bir kere yapılması sorun değildir. Fakat devamlı çevirmek zorunda olmak bakan kişiye çok büyük bir yüktür. Medikal ürünler ve cihazlar üreten firmalar hasta ve bakıcı için çok güzel bir ürün üretmiştir; havalı hasta yatakları. Havalı hasta yatakları iki parçadan oluşur. Motor ve yatak. Havalı hasta yatağı, içinden hava kanallarının geçtiği modeldir.
Hava kanalları, boru veya baklava tipinde olabilir. Şekli nasıl olursa olsun yatağın en büyük özelliği yatak yarası oluşmasını engellemesidir. Yatalak yaşlı hastaların devamlı çevrilmesinin nedeni yara oluşmasının engellenmesidir. Zaten hassas olan yaşlı bedenin çeşitli noktalarına devamlı yatmaktan dolayı basınç artınca yara oluşur. Havalı yatağın içindeki kanallar basıncı azaltır. Böylece yara oluşumu engellenir. Motor kanalların içine hava basılmasını sağlar. Kanallar sırayla şişip iner. Sırayla şişip inmek vücutta masaj etkisi oluşturur. Kan akışı hızlanır. Daha önce oluşan yara varsa kan akışının hızlanmasıyla daha çabuk iyileşir.
Havalı hasta yatağı, hasta yaşlı bakımı için çok değerlidir. Pozisyon aldıran havalı yataklar sayesinde hastanın 30 ila 50 derece kadar pozisyonu değiştirilir. Yatağın üzerinde hava delikleri vardır. Deliklerden düzenli olarak çok hafif derecede hava üflenir. Üflenen hava hastanın vücudunun daha fazla havayla temas etmesini sağlar. Terlemeyi önler ve yara oluşmasını engeller. Havalı, motorlu hasta yatakları sayesinde yaşlı hastaların bakımı kolaylaşmaktadır.
kaynak : https://www.marmaramedikal.com/
Not: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
