HASTA KARYOLASI MODELLERİ
Çeşitli hastalıklar sonucunda tedavi sürecine girmesi gereken hastalara, fiziki ve sosyal olarak yardım ve destek sağlayan, hareketli karyola modellerine, hasta karyolası modelleri denir.
Bu yataklar öncelikle; baş ve ayakların kaldırılıp, indirilmesini sağlar. Bu sayede hastanın oturma pozisyonu, dinlenme pozisyonu ve uyku pozisyonlarının sağlanması karyola üzerinden gerçekleşmektedir. Eğer model elektronik ise bu işlemler kumanda sayesinde hasta tarafından rahatça gerçekleştirilir. Bunların yanında terlemeye karşı hava dolaşımını sağlayan ve yatan hastanın yatak yaralarını önleyen modeller, ayağa kalkamayan felçli ya da engelli hastalar için lazımlıklı modeller hastanın yatağından kalkmasına gerek kalmadan tuvalet ihtiyacını görmesi ve bunların yanında gerekli hijyeninde sağlanabileceği lazımlıklı modeller ve son olarak anti stres ve anti bakteriyel özellikleri bulunan çeşitlerde bulunmaktadır.
Tedavi sürecine giren ve bu süreci yatakta geçirmesi gereken hastaların, ev ortamında ya da hastane ortamında rahat ettirilmeleri gerekmektedir. Hastaların bazıları belirli ihtiyaçlarını karşılama amaçlı bazıları ise zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için bu yataklardan faydalanmalıdırlar. Bu sebepledir ki hasta karyolası modelleri içinde seçim ve doğru tercih çok önemlidir. Hem hastanın hem de refakatçinin konforu açısından, zorluklarla karşılaşmalarını minimuma indirgemek için seçim önemlidir. Bu da profesyonel firmaların desteğiyle yapılabilecek bir süreci kapsar.
Hasta karyolası modelleri çeşitlerine ayırmamız gerekirse; hareket yeteneklerine ve fiziksel aygıtlarına göre değişiklik göstermektedir. Hareket yeteneklerine göre 2 çeşide ayrılırlar. Manuel ve motorlu.
Manuel hasta karyolaları elle hareket ettirilen karyola yataklarıdır. Bu yatak türlerinde hastaların standart ihtiyaçlarının karşılanması sağlanır. Hareket yeteneği elle çevirmeli sistem sayesinde gerçekleştirilir. Manuel sistemlerde kumanda olmadığı için sadece hasta bakıcılar ya da refakatçiler sayesinde kullanılabilir. Manuel sistemde hareket kabiliyetini sağlayan rulmanlardır. Rulmanlar kullanım şartları ve uzun zaman kullanılması sonucu aşınır. Bu sebepledir ki bu model son zamanlarda pek tercih edilmez.
Motorlu hasta karyolaları ise 2,3,4 motorlu olarak çeşitlere ayrılır. 2 motorlu hasta yatak modelinin ana özelliği baş ve ayak bölümlerinin hareket ettirilebilir olmasıdır. Hasta yatak modellerinde en baz alınan modeldir. Yatan hastanın oturma pozisyonuna getirilerek yemek yeme, dinlenme, televizyon seyretme gibi aktivitelerini yerine getirebilmesini sağlanabilmektedir. En çok tercih edilen hasta karyolası modelleri motorlu modellerdir. Yatağın baş kısmından kaldırılması ve indirilmesi, hastanın hareketsiz bel bölgesine bir nevi fizik tedavisi uygulamaktadır. Ayak kısmının indirilip kaldırılmasıyla ise ayak ve dizlerdeki hareketsizlik önlenip fizik tedavi sağlanmasına yardımcı olur. Motorlu modellerin en önemli özelliklerinden biri de kablolu kumanda yardımıyla hareket ettirilebilmesidir. Kumandayı kullanabilen hastalar ya da refakatçinin ihtiyaçlarına göre hareket ettirebilirler.
İki motorlu hasta karyolası modelleri dual motor ve piston motorlu olarak 2’ ye ayrılır. Dual motorlu karyola modellerinde 100 kilogramı geçmeyen hastalar yatabilmektedir. Piston modellilerde ise 100 kilogram üstü hastalar için kullanılır.
Üç motorlu yataklarda ise 3 motor bulunmaktadır. 1. Motor baş kısmı kaldırılıp indirilmesine, 2. Motor ayak kısmı kaldırılıp indirilmesinde ve 3. Motor ise hasta karyolasının alçalıp yükselmesini sağlar. Karyolaların alçalıp yükselmesi hastanın eğilmeden bakımının yapılabilmesini sağlar. Hareketsiz hastalara için çok uygundur. Hasta bakımını yapan kişinin bel ağrısını önler. Bu model asansörlü olarak da bilinir.
Dört motorlu modellerde ise 4 adet motor bulunur. 3 motorlu yatak modelin yanında trendelenburg veya antitrendelenburg özellikleri bulunur. Bu özellik hastanın koltukta otururcasına pozisyon almasını sağlar. Hastanın yemek yemesine, televizyon seyretmesine imkan sağlar. Veya tam tersi olarak ayakların yükselmesine olanak sağlar. Böylece ayakların dinlenmesine ve tansiyon düşürülmesine olanak sağlar. 4 motorlu karyolalar en fazla yükselebilen ve alçalabilen özelliğine sahiptir.
Ev tipi hasta karyolası modelleri, taşınabilir ve kolay hareket ettirilebilmesinden dolayı tercih edilir. Bu tipler elektrikli, kumandalı ve hareketlidirler. Yan korkulukları da bulunur ve korkuluklar evlerde kullanıma uygundur.
Felçli hasta karyola modellerinde ise bakım ihtiyacı olan kişilerde kullanılır. Bakım ihtiyacı olanlarda bakan kişinin eğilmesi kalkması sürekli olacağından bir süre sonra sıkıntılı olacağından asansörlü modeller tercih edilir. Yani en az 3 motorlu olmalıdır.
Bir diğer hasta karyola modeli ise; uzun süre yatan hastaların kan dolaşımı yavaşlaması ve hücrelerin sabit kalmasından kaynaklı oluşan basit yaraları oluşur. Kan hücrelerinin sabitleşmesi demek yatak yaralarının oluşması demektir. Bu yaraların önüne en iyi geçecek yatak modeli ise havalı yataklardır.
